Προλεγόμενα του συγγραφέα

 

    Τα πρακτικά των συνεδριάσεων του δημοτικού συμβουλίου είναι μια σειρά χειρόγραφων κειμένων, που αποτυπώνουν με λιτό και γραφειοκρατικό τρόπο τις συζητήσεις  και τις αποφάσεις των δημοτικών αρχόντων του Κιλκίς από το 1914 και δώθε. Ταξινομημένοι χρονολογικά, οι βιβλιοδετημένοι τόμοι των πρακτικών συγκροτούν ένα ογκωδέστατο υλικό, δυσανάγνωστο στο μεγαλύτερο μέρος του και με κείμενα που δεν διεκδικούν καμιά ποιότητα λόγου και ύφους. Είναι όμως ένα σύνολο διάχυτο και διάσπαρτο από ιστορικές μνήμες, μια ακατέργαστη πρώτη ύλη με πολύτιμα ψήγματα της μικροϊστορίας της πόλης. Πολύ περισσότερο, είναι ένα υλικό αυθεντικό, μια μαρτυρία δοσμένη με την ματιά των αυτοπτών μαρτύρων της εποχής, με κείμενα γνήσια, που δύσκολα μπορούν ν’ αμφισβητηθούν αφού τα περιστατικά που περιγράφουν είναι μάλλον ασήμαντα για να εμφιλοχωρήσουν σ’ αυτά σκοπιμότητες και παρερμηνείες.

     Στις εκατοντάδες κιτρινισμένες σελίδες των πρακτικών δύσκολα θ’ ανακαλύψει κανείς στοιχεία συνταρακτικά, που μπορούν να ξεδιαλύνουν και να συμπληρώσουν την ελληνική πολιτική ιστορία. Κι αυτό είναι αυτονόητο. Ο δήμος πάντα ήταν μακριά από τα κέντρα λήψης των πολιτικών αποφάσεων. Οι αρμοδιότητες και οι ενέργειες του, προκαθορίζονταν από το ήδη διαμορφωμένο πολιτικό σκηνικό. Έτσι, από τα πρακτικά απουσιάζουν τα μεγάλα πολιτικά συμβάντα και επιφανείς προσωπικότητες. Είναι όμως παρόντες οι απλοί καθημερινοί άνθρωποι, οι παραγνωρισμένοι πρωταγωνιστές της τοπικής μας ιστορίας. Δεν είναι μόνο οι δήμαρχοι που κυριαρχούν μέσα στις σελίδες των πρακτικών και τα δημοτικά συμβούλια που αντικαθιστούν το ένα το άλλο. Είναι οι ξεχασμένοι άνθρωποι που ζωντανεύουν, οι καπνεργάτες που διεκτραγωδούν την οικονομική τους ανέχεια, οι πρόσφυγες που στοιβάζονται στις καπναποθήκες και λιμοκτονούν, τα παιδιά που δεν προλαβαίνουν να συμπληρώσουν ούτε καν μερικούς μήνες ζωής και φεύγουν από την καταραμένη ελονοσία και τον τύφο. Είναι όλη η μιζέρια κι ο πόνος της προσφυγιάς που ξεπροβάλλει ανάγλυφα μέσα από το δημοτικό αρχείο. Αλλά μαζί της και η ελπίδα. Οι κάτοικοι που ξαναχτίζουν την μισοκαμένη πόλη και λιθοστρώνουν με εθελοντική εργασία τους λασπόδρομους, οι δάσκαλοι που προσπαθούν να εξασφαλίσουν την εύρυθμη λειτουργία των σχολείων τους, οι σύλλογοι που δίνουν ζωντάνια στην προσφυγούπολη. Γνωστοί και άγνωστοι σήμερα επαγγελματικοί τύποι,  ενοικιαστές φόρων, πλανόδιοι υδροπώλες,  φανοάπτες, οδοκαθαριστές, δημοτικοί υπάλληλοι, εργολάβοι, καπνομεσίτες, στρατιωτικοί παρελαύνουν διαδοχικά μέσα από τις σελίδες αυτού του πολυάνθρωπου αρχείου και υφαίνουν σιγά -σιγά με τις προσωπικές τους ιστορίες τον καμβά της ιστορίας της πόλης. Μιας ιστορίας που το πέρασμα του χρόνου την κάνει να ξεθωριάζει και που αθέατες πλευρές της προσπαθεί να ανασύρει η μελέτη αυτή.

 

       

 

      Προλεγόμενα του δημάρχου Κιλκίς Τάκη Τερζίδη

 

    Ο δήμος Κιλκίς περισσότερο από κάθε άλλη φορά σήμερα, είναι αποφασισμένος να διασώσει, να συντηρήσει, να επεξεργαστεί και να προβάλλει συστηματικά τα τεκμήρια του παρελθόντος που έχει στην κατοχή του. Και το πιο σημαντικό που διαθέτει είναι το δημοτικό αρχείο, που είναι ίσως η σημαντικότερη πηγή για τη νεότερη ιστορία της πόλης.       Πρόκειται για ένα αρχείο ξεχασμένων προσώπων και καταστάσεων, με τις ωχρές σελίδες του να περιλαμβάνουν τις πιο ετερόκλητες πληροφορίες: ληξιαρχικές πράξεις θανάτου και προσκλήσεις δημοπρασιών, αιτήματα δημοτών και λιτούς προϋπολογισμούς, τηλεγραφήματα διαμαρτυρίας και καταλόγους δαπανών, παράπονα για βλάβες και εκκλήσεις για οικονομική βοήθεια από τους κάθε είδους συλλόγους αθλητικούς, πολιτιστικούς, φιλανθρωπικούς, προσφυγικούς. Ο δήμος, φυσικός αποδέκτης των λογικών αλλά και πολλές φορές άδικων παραπόνων των πολιτών, καταγράφει τις διαμαρτυρίες τους και μαζί μ’ αυτές την αγωνία τους για επιβίωση, το μόχθο τους για ανάπτυξη, την ελπίδα τους για ένα καλύτερο μέλλον. Έτσι το δημοτικό αρχείο γίνεται ένας καθρέπτης που χωρίς παραμορφώσεις αντανακλά τα συναισθήματα και τα όνειρα μιας ολόκληρης πόλης, τους αγώνες και τις απογοητεύσεις της.

   Αυτός ο ξεχασμένος κόσμος ανασταίνεται και υπάρχει μέσα από τις σελίδες του βιβλίου αυτού. Ελπίζω πως η παρούσα έκδοση θα τους αφήσει όλους ικανοποιημένους. Οι παλιότεροι θα ανασύρουν τις μνήμες της νεότητάς τους και οι νεότεροι θ’ αποκτήσουν μια πληρέστερη εικόνα του παρελθόντος της πόλης.