Θανάσης Βαφειάδης
Αγρ. & Τοπογράφος Μηχανικός
Παναγιώτης Κεμεντσετσίδης
Αγρ. & Τοπογράφος Μηχανικός
K4Station
ΜΕΤΑΦΟΡΕΣ - ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΕΣ ΣΤΟ Ν. ΚΙΛΚΙΣ
«Μ’ αεροπλάνα και βαπόρια» τραγουδούσε ο Διονύσης Σαββόπουλος, αλλά οι κάτοικοι του Κιλκίς ούτε αεροπλάνα ούτε βαπόρια χρησιμοποιούσαν για τις μετακινήσεις τους. Είχαν, όμως, εκτός από τα πόδια τους που τα χρησιμοποιούσαν ακόμη και για πολύ μακρινές διαδρομές, ένα πλήθος μεταφορικών μέσων: τραίνα, λεωφορεία, αυτοκίνητα, τρίκυκλα, μηχανάκια, ποδήλατα, κάρα και φυσικά υποζύγια.
Στο φωτογραφικό υλικό που ακολουθεί υπάρχουν απεικονίσεις όλων αυτών των μέσων και των επιβατών τους, αρχής γενομένης με τους σιδηροδρομικούς σταθμούς, που κατασκευάστηκαν από Ευρωπαίους μηχανικούς στα τέλη του 19ου και στις αρχές του 20ου αι.
Τα πρώτα αυτοκίνητα στο Κιλκίς εμφανίζονται στη δεκαετία του 1920. Ο Γεώργιος Ονουφριάδης και ο Βασίλης Τσάτσης ήταν από τους πρώτους οδηγούς ταξί στην πόλη. Τα ταξί συνήθως εκτελούσαν τη διαδρομή Κιλκίς – Κρηστώνη και αντίστροφα μεταφέροντας επιβάτες από και προς το σιδηροδρομικό σταθμό. Την ίδια εποχή ο Γεώργιος Γρηγοριάδης φέρνει το πρώτο λεωφορείο στο νομό Κιλκίς, με φώτα που λειτουργούσαν με ασετιλίνη. Τα αυτοκίνητα ιδιωτικής χρήσεως ήταν ελάχιστα και ανήκαν στις εύπορες οικογένειες.
Το ποδήλατο εκτός από μεταφορικό μέσο ήταν – και παραμένει – κυρίως μέσο ψυχαγωγίας και έτσι σύντομα κυριάρχησε στις επιθυμίες των παιδιών και των εφήβων. Όμως οι τιμές αγοράς των ποδηλάτων ήταν απαγορευτικές για το βαλάντιο της πλειονότητας των κατοίκων και έτσι τη λύση προσέφεραν τα καταστήματα ενοικίασης ποδηλάτων, τα γνωστά ποδηλατάδικα.
Στο Κιλκίς υπήρχε μεγάλος αριθμός καροποιείων από τα οποία τα περισσότερα ήταν εγκατεστημένα στη βόρεια πλευρά της πόλης επί της οδού 21ης Ιουνίου. Τα εργαστήρια αυτά ήταν ταυτόχρονα και σιδηρουργεία όπως μαρτυρεί η κοινή ονομασία τους «καροποιείο– σιδηρουργείο» αλλά και η συνύπαρξη καροποιών και σιδηρουργών στο ίδιο επαγγελματικό σωματείο. Πριν τον πόλεμο το επάγγελμα του καροποιού άφηνε ικανοποιητικά χρήματα και ίσως ήταν το πιο προσοδοφόρο από τα τεχνικά επαγγέλματα. Μετά τη δεκαετία του 1950 τα καροποιεία άρχισαν να λιγοστεύουν και τα εναπομείναντα να υπολειτουργούν.
Τα ιπποειδή χρησιμοποιούνταν για το όργωμα και σαν ζώα μεταφοράς. Τα περισσότερα από τα άλογα ανήκαν στη βαλκανική γενιά και ήταν μικρού αναστήματος 1,20-1,40 μ. Οι όνοι κατείχαν σημαντική θέση για τις μεταφορές μικρών αποστάσεων του λόγω της υπομονής τους, της αντοχής τους στις στερήσεις και της σχετικής τους δύναμη
ΤΡΑΙΝΑ
 1912 Σ.Σ ΚρηστώνηςΒούλγαροι στρατιώτες στο σταθμό (Φωτογραφία από το Διαδίκτυο) |  1916 Σ.Σ ΚαλίνδριαςΆγγλοι στρατιώτες στο σταθμό (Υπουργείο Πολιτισμού της Γαλλίας) |  1916 Σ.Σ ΜεταλλικούΆγγλοι στρατιώτες στο σταθμό (Υπουργείο Πολιτισμού της Γαλλίας) |
|---|---|---|
 1918 ΑξιούποληΣιδηροδρομική γραμμή (Υπουργείο Πολιτισμού της Γαλλίας) |  1916 ΠέρινθοςΓραμμή ντεκωβίλ για μεταφορά πυρομαχικών (Υπουργείο Πολιτισμού της Γαλλίας) |  Γραμμή ντεκωβίλ(καρτ – ποστάλ) |
 1916 Σ.Σ ΚρηστώνηςΆγγλοι στρατιώτες στο σταθμό (Υπουργείο Πολιτισμού της Γαλλίας) |  1918 ΑξιούποληΟ σιδηροδρομικός σταθμός Μποέμιτσας (Υπουργείο Πολιτισμού της Γαλλίας) |  1935 ΣΣ Κρηστώνης(Νίκος Ψαλλίδας) |
 1938 ΣΣ Αξιούπολης(Χρήστος Ίντος, Η Αξιούπολη στην ιστορική της διαδρομή) |  1939 ΣΣ ΚρηστώνηςΞύλινα βαγόνια του τραίνου (Ντίνος Τριαρίδης) |  21 -6- 1948 ΣΣ Κρηστώνης(Ντίνος Τριαρίδης) |
 1984 ΣΣ Μεταλλικού(K4 Station) |  1994 ΣΣ Κρηστώνης(Πέρυ Λαφαζάνη) |  1994 ΣΣ Πολυκάστρου(Πέρυ Λαφαζάνη) |
 1984 ΣΣ Δοϊράνης(K4 Station) |  1994 ΣΣ Καλίνδριας(Πέρυ Λαφαζάνη) |  1994 ΣΣ Γαλλικού(Πέρυ Λαφαζάνη) |
 1984 ΣΣ Άσπρου(K4 Station) |  2018 ΣΣ Μουριών(K4 Station) |  2019 Σ.Σ Ειδομένης(K4 Station) |
ΑΥΤΟΚΙΝΗΤΑ
 1916 ΜεταλλικόΣτρατιωτικό όχημα των Άγγλων (Τάσος Γιοβανούδης) |  1925 Ο «Τσιοπούρ»Για το αυτοκίνητο του Ονουφριάδη που θεωρείται το παλαιότερο στο Κιλκίς υπάρχουν αρκετές αναφορές όπως αυτή της Παρθένα Χρυσοχοίδου: «…έπαιρνε και δωρεάν επιβάτες από το δρόμο, ακόμη και όταν δεν είχε καμιά θέση άδεια έλεγε: «σκαρφαλώστε στο φτερό». Γι’ αυτό γύριζε από το σταθμό πάντοτε φουλαριστός λες και πήγαιναν σε γάμο κρεμασμένοι από τα φτερά του αυτοκινήτου. Είχε δε και το πιο φτηνό εισιτήριο, ήταν το αυτοκίνητο της φτωχολογιάς με τον καλόκαρδο οδηγό». |  1927 Το ταξί του Ν. Κριεζή(Τάκης Αγαθόπουλος) |
|---|---|---|
 1929 Ο Χρήστος ΑμπατζήςΜε το νόμο 4841 της 27/31 Ιουλίου 1930 Περί αυτοκινήτων, κυκλοφορίας αυτών και υποχρεώσεων των οδηγών, ρυθμίζονται μια σειρά ζητημάτων που αφορούν τους αυτοκινητιστές, όπως οι κατηγορίες των αυτοκινήτων, οι άδειες οδήγησης, οι παραβάσεις και οι προβλεπόμενες ποινές για οδηγούς και εισπράκτορες. (Τάκης Αμπατζής) |  Δεκαετία 1930 Ταξί FordFord Model T, ή αλλιώς «Ford με μουστάκια». Τα αυτοκίνητα αυτά ονομάζονταν έτσι επειδή στην κολώνα του τιμονιού υπήρχαν δυο μοχλοδιακόπτες αριστερά και δεξιά. Ο ένας διακόπτης ήταν για το αβάνς, το οποίο ρύθμιζε τη νευρικότητα του κινητήρα και ο άλλος διακόπτης ήταν για το χειρόγκαζο, το οποίο ανέβαζε το ρελαντί του κινητήρα. Τα οχήματα αυτά είχαν ως οροφή τέντα και στο πλάι και πίσω τα παράθυρα ήταν από ζελατίνα. |  1933 Ο Κώστας Θεοδοσιάδηςστο καπό του αυτοκινήτου του (Τούλα Θεοδοσιάδου) |
 1935 Η πιάτσα των ταξί(Νίκος Ψαλλίδας) |  1946 Εκδρομή Οδηγών(Εύη Σαββουλίδου) |  27-8-1952 Ο βασιλιάς Παύλοςκαι ο διάδοχος Κωνσταντίνος κατά την επίσκεψή τους στο Κιλκίς (Κώστας Λαζαρίδης) |
 Αυτοκίνητο σε γειτονιά του ΚιλκίςΟυσιαστικά η χρήση του ιδιωτικού αυτοκινήτου αρχίζει μέσα στη δεκαετία του 1950. Τα αυτοκίνητα είναι πιο σύγχρονα και έχουν αντικαταστήσει τα παλαιότερης τεχνολογίας. Οι μάρκες που κυριαρχούσαν ήταν Chevrolet, Pontiac, Ford, Plymooth, Studebaker (Μαριάννα Γλερίδου) |  1956 Ο Γρηγόρης Τσαφρακίδηςμπροστά στο ταξί του (Γρηγόρης Τσαφρακίδης) |  1955 Ο Χρ. Ονουφριάδηςποζάρει μπροστά στο αυτοκίνητό του, ένα Σεβρολέτ μοντέλο 49 (Χριστόφορος Ονουφριάδης) |
 Ταξιτζήδες με τα αυτοκίνητά τουςπαραταγμένα στην «πιάτσα» των ταξί. Τη δεκαετία του 1950 κυκλοφορούσαν στο Κιλκίς περίπου 30 ταξί. Το οδικό δίκτυο είχε βελτιωθεί και ήταν πλέον εύκολο για το αυτοκίνητο και τους οδηγούς να πηγαίνουν στη Θεσσαλονίκη και στα γύρω χωριά και όταν οι ανάγκες το απαιτούσαν, σε γειτονικούς νομούς. Εκείνη την εποχή ιδρύεται το σωματείο των αγοραίων ταξί με την επωνυμία «Άγιος Γεώργιος» από τον Χρήστο Ονουφριάδη, ο οποίος και εξελέγη πρόεδρος |  Ταξιτζήδες(Χριστόφορος Ονουφριάδης) |  Ενθύμιο ΣυνεταιρισμούΠληγέντων Αυτοκινητιστών (ΣΠΑ). Με τον A.N. 1086 της 9 Μαρτίου 1946 αποκαταστάθηκαν οι αυτοκινητιστές που τα οχήματά τους επιτάχθηκαν και καταστράφηκαν κατά τις πολεμικές επιχειρήσεις. Με βάση τον παραπάνω νόμο ιδρύθηκαν Συνεταιρισμοί Πληγέντων Αυτοκινητιστών και σε καθέναν από αυτούς ανατέθηκε για μια δεκαετία η εκμετάλλευση των αστικών και υπεραστικών γραμμών της περιοχής τους |
 Φορτηγό μεταφέρει άχυρα(Χρήστος Κετσετζής) |  Μεταφορά ξυλείαςμε φορτηγό στα Κρούσια (Δέσποινα Περτσινίδου) |  Φορτηγό αυτοκίνητο(Αλέκος Φαχουρίδης) |
ΛΕΩΦΟΡΕΙΑ
 Στο καπόενός λεωφορείου dodge (ΟΜΙΛΟΣ ΦΙΛΩΝ ΑΥΤΟΚΙΝΗΤΟΥ) |  Λεωφορείο της γραμμήςΚιλκίς – Θεσσαλονίκη (Αντώνης Τσολακίδης) |  Αναμνηστικήφωτογραφία σε λεωφορείο (Παντελής Κακουλίδης) |
|---|---|---|
 Το λεωφορείοτου Νίκου Κακουλίδη σκεπασμένο με χιόνια (Παντελής Κακουλίδης) |
 1938 Η γέφυρα του Γαλλικούυποχωρεί από το βάρος του λεωφορείου. Την προπολεμική περίοδο η κατάσταση του οδικού δικτύου στον νομό ήταν οικτρή και η κυκλοφορία των αυτοκινήτων γινόταν μετ’ εμποδίων. Η διαδρομή Κιλκίς - Θεσσαλονίκη διαρκούσε 10 με 11 ώρες διότι ο δρόμος ήταν χαλικοστρωμένος με τεράστιους λάκκους. Οι οδηγοί έπρεπε να διασχίσουν δυο φορές το ποταμό Γαλλικό, τις περισσότερες φορές με δυσάρεστες εξελίξεις. |  16-6-1943 ΓκαζοζένΚατά τη διάρκεια της κατοχής σημειώθηκε όπως ήταν φυσικό τεράστια έλλειψη υγρών καυσίμων και αρκετά αυτοκίνητα μετατράπηκαν σε «γκαζοζέν», δηλαδή σε οχήματα που διέθεταν ένα μεγάλο ντεπόζιτο στην ουρά ή στο καπό όπου παρασκευαζόταν αέριο ξυλόπνευμα από ξηρά απόσταξη ξύλων ή λιθάνθρακα, το οποίο διοχετευόταν στον κινητήρα. Όμως η παροχή ήταν χαμηλή και ο κινητήρας αδυνατούσε να αναπτύξει την ονομαστική του ισχύ με αποτέλεσμα απελπιστικά μικρή ταχύτητα, ιδιαίτερα στις ανωφέρειες |  41ον ΚΤΕΛ ΚΙΛΚΙΣΜε το Ν. 2119 της 24 Απριλίου/9 Μαΐου 1952 «Περί των δια των λεωφορείων αυτοκινήτων συγκοινωνιών» ιδρύθηκαν τα Κοινά Ταμεία Εισπράξεως Λεωφορείων (Κ.Τ.Ε.Λ) που ανέλαβαν την υπεραστική επιβατική συγκοινωνία. Το ΚΤΕΛ νομού Κιλκίς πήρε τον αριθμό 41 και πρώτος πρόεδρος του ήταν ο Αναστάσιος Γαβράς. (Γεωργία Ζαφειριάδου) |
|---|---|---|
 Λεωφορείο του Νίκου Κακουλίδη(Παντελής Κακουλίδης) |  1955 Ο Κων. Καραμανλήςστα εγκαίνια του ΚΤΕΛ Κιλκίς (Βέτα Αποστολίδου) |  25-8-1963 Γουμένισσα(ΟΜΙΛΟΣ ΦΙΛΩΝ ΑΥΤΟΚΙΝΗΤΟΥ) |
 1963 Καμμία κίνησηοχημάτων λόγω σφοδρής χιονόπτωσης. (Χριστόφορος Ονουφριάδης) |  Το λεωφορείο της γραμμήςΚιλκίς – Ελληνικό – Θεοδόσια – Ίσωμα (ΟΜΙΛΟΣ ΦΙΛΩΝ ΑΥΤΟΚΙΝΗΤΟΥ) |  Κιλκίς λεωφορείο 35 θέσεων(ΟΜΙΛΟΣ ΦΙΛΩΝ ΑΥΤΟΚΙΝΗΤΟΥ) |
 Το λεωφορείο της γραμμήςΚιλκίς – Μουριές (ΟΜΙΛΟΣ ΦΙΛΩΝ ΑΥΤΟΚΙΝΗΤΟΥ) |  1965 ΜελάνθιοΤο λεωφορείο κολλημένο στις λάσπες (ΟΜΙΛΟΣ ΦΙΛΩΝ ΑΥΤΟΚΙΝΗΤΟΥ) |  1957 Το λεωφορείο της γραμμήςΚιλκίς – Θεσσαλονίκη. Τα τακτικά δρομολόγια του ΚΤΕΛ ήταν Κιλκίς – Θεσσαλονίκη, Κιλκίς- Μαυροπλαγιά, Κιλκίς – Θεοδωράκια, Κιλκίς – Μουριές. Αργότερα το 1963 επεκτάθηκε σε όλα τα χωριά, Αναβρυτό, Ροδόπολη, Πορόια, Μελάνθιο, Νέα Δήμητρα, Παλαιό Γυναικόκαστρο. (ΟΜΙΛΟΣ ΦΙΛΩΝ ΑΥΤΟΚΙΝΗΤΟΥ) |
 1964 Εκδρομικό λεωφορείο(Χριστόφορος Ονουφριάδης) |  Εκδρομικά λεωφορείατου ΚΤΕΛ Κιλκίς (Χριστόφορος Ονουφριάδης) |  1961 Εκδρομικό λεωφορείο(ΟΜΙΛΟΣ ΦΙΛΩΝ ΑΥΤΟΚΙΝΗΤΟΥ) |
ΒΕΝΖΙΝΑΔΙΚΑ
 1955 πωλητής βενζίνηςΠαύλος Χατζηγιαννίδης (Δήμητρα Καραγιαννίδου) |  1950 Αντ. Θεοδοσιάδηςβενζινάδικο απέναντι από τη ΛΑΦ (Τούλα Θεοδοσιάδου) |  Βενζινάδικο στο Κιλκίς(Γεωργία Ζαφειριάδου) |
|---|---|---|
 Βενζινάδικο Κοζανίδη(Νέαρχος Παπαδόπουλος) |
 1958 ο Σάκης Θεοδοσιάδης(Τούλα Θεοδοσιάδου) |  Βενζινάδικο στην οδό Αθηνών(Κοζανίδου Γιάννα) |  Βενζινάδικο Ν. Κοζανίδη(Κοζανίδου Γιάννα) |
|---|
ΠΟΔΗΛΑΤΑ - ΜΗΧΑΝΑΚΙΑ
 15-8-1950Η 12χρονη Ελένη Γότσου (μητέρα μου) πάνω σ’ ένα ποδήλατο |  Νεαρή ποδηλάτισσαστην Πλατεία του ζωοπάζαρου (Χρήστος Σαλονικίδης) |  1953 Η 21ης Ιουνίουστο ύψος του 2ου Δημοτικού (Σώτος Χρυσάφης) |
|---|---|---|
 1951 Ποδηλατάδαστην οδό Αθηνών. Στο βάθος το χαρτοπωλείο της «παπαδιάς» (Παυλίδης Τηλέμαχος) |  Ποδηλατάδα(Γιώργος Μάντζαρης) |  Ποδήλατα και μηχανάκιασταθμευμένα στο γαλακτοπωλείο Μήτσκου (Μάνος Μήτσκος) |
 1963 πεζοπόροιτης Βασιλίτσας στη Θεσσαλονίκη. Επικεφαλής της πορείας ένας με μηχανάκι και ένας ποδηλάτης (Ντίνος Τριαρίδης) |  Ελαιοχρωματιστήςμε τα παιδιά του σε τρίκυκλο (Λευτέρης Αναστασιάδης) |
 1945 Μικροί ποδηλατιστέςστο δημοτικό κήπο. Στο βάθος το Επισκοπείο (Άγγελος Μαρίνος) |  1959 Ποδηλατάδικο ΧατζηγιαννίδηΤα ποδηλατάδικα είχαν εκτεθειμένα τα προς ενοικίαση ποδήλατα στην πρόσοψή τους και ο αριθμός των ποδηλάτων αυτών διέφερε μεταξύ των διαφόρων καταστημάτων ενοικίασης. Στο εσωτερικό των ποδηλατάδικων υπήρχαν παλιά ποδήλατα, ανταλλακτικά, ο πάγκος με τα λιγοστά εργαλεία, οι χειροκίνητες τρόμπες για το φούσκωμα των αεροθαλάμων (σαμπρελών). (Δήμητρα Καραγιαννίδου) |  1950 Ποδηλατάδικο Π. ΜιχαηλίδηΤο 1950 η αγορά ενός καινούργιου ποδηλάτου στοίχιζε 1.250 δρχ, τα μεταχειρισμένα ποδήλατα νοικιάζονταν 5 δρχ και τα καινούργια 8 δρχ ανά ώρα. (Ολυμπία Θεοδώρου) |
|---|---|---|
 1947 Παρέα με ποδήλαταστην 21ης Ιουνίου (Ντίνος Τριαρίδης) |  1950 Κυριακάτικη βόλταμε νοικιασμένα ποδήλατα. Η οικονομική δυνατότητα του κάθε παιδιού καθόριζε και το χρόνο ενοικίασης που ήταν 10-15 λεπτά της ώρας για τα φτωχόπαιδα και 45 λεπτά με 1 ώρα για αυτά που είχαν μεγαλύτερη οικονομική άνεση. Τα παλιά ποδήλατα ενοικιάζονταν σε τιμή αρκετά χαμηλότερη από αυτήν των καινούργιων ή των ελαφρά μεταχειρισμένων. (Σώτος Χρυσάφης) |  1958 Μεταφορά αναψυκτικώνμε τρίτροχο όχημα στην οδό Καλούδη (Όμηρος Εμπορόπουλος) |
 1953. Στην οδό Πόντου(Τάσος Ασβεστόπουλος) |  Ο μικρός «μηχανόβιος»Ο Σαράντης Σακαρίδης ανεβασμένος σε μοτοσυκλέτα με «καλάθι» μπροστά στο ΚΨΟ στη σημερινή πλατεία Ειρήνης (Σαράντης Σακαρίδης) |  Παρέλαση κυνηγών με μηχανάκια(Χρήστος Κετσετζής) |
ΚΑΡΑ
 Επεξεργασία σίδερουμε τη βαριά πάνω στο καμίνι του καροποιείου (Κώστας Ντεκίδης) |  Τρύπημα του σίδερουκαι λάδωμα γιατί οι αρίδες υπερθερμαίνονταν από τις υψηλές θερμοκρασίες (Κώστας Ντεκίδης) |  Γύρισμα της ρόδαςστη μαντεμένια γούρνα για να κρυώσει το σιδερένιο ταμπάνι που μόλις έχει τοποθετηθεί (Κώστας Ντεκίδης) |
|---|---|---|
 1953 Αλλαγή ρόδας(Αντώνης Χιονίδης) |
 Δεκαετία 1930 ΒοδάμαξαΤα βοδάμαξα τα χρησιμοποιούσαν στις ορεινές περιοχές και τα αλογάμαξα στον κάμπο. Το βόδι συγκρινόμενο με το άλογο ή το μουλάρι χαρακτηριζόταν για τη βραδύτητα των κινήσεων του, για τη σταθερότητα και την ασφάλεια του βηματισμού του, ιδίως σε βαλτώδη και αργιλώδη εδάφη καθώς και για τη μεγάλη δυνατότητα έλξης βαρών που προσέφερε. (Παναγιώτης Εμπορόπουλος) |  1939 ΑγιονέριΠρωτομαγιάτικη εκδρομή με κάρο (Ντίνος Τριαρίδη) |  Μεταφορά με κάρο(Τάκης Χατζόπουλος) |
|---|---|---|
 1952 ΚαραγωγέαςΣτην πόλη μας τα κάρα μετέφεραν πέτρες από το λατομείο, άμμο από το ποτάμι, σιτηρά από τα χωράφια, εμπορεύματα από το σιδηροδρομικό σταθμό της Κρηστώνης. Επίσης αναλάμβαναν την καθαριότητα της πόλης. Στο πέρασμά τους σήκωναν σύννεφα σκόνης το καλοκαίρι ή άφηναν βαθιές αυλακιές στους λασπωμένους δρόμους το χειμώνα, ενώ τα άλογά τους δεν παρέλειπαν να αφήσουν σαν ενθύμιο του περάσματός τους τις γνωστές καβαλίνες. (Τηλέμαχος Παυλίδης) |  Βοδάμαξα υπερφορτωμένη(Μαρία Τάταρη) |  Πάνω σε αλογόκαρο(Χρήστος Κετσετζής) |
 Πάνω στη σούστα(Στέλιος Γαβράς) |  Καροποιείο στη Νέα Δήμητρα(Τάκης Χατζόπουλος) |  1960 Πέρασμα στεφανιούΟ μάστορας Κώστας Καρατζάς, ο γιος του Θωμάς και ο Χρήστος Ντεκίδης. Πίσω τους ο Χαρίτος Μοσχοβίτης παρακολουθεί τη διαδικασία. (Κώστας Ντεκίδης) |
 1947 Καροποιείο Αγαθόπουλου(Θέμιστοκλής Αγαθόπουλος) |  Καροποιείο ΠαυλίδηΣτο Κιλκίς υπήρχε μεγάλος αριθμός καροποιείων από τα οποία τα περισσότερα ήταν εγκατεστημένα στη βόρεια πλευρά της πόλης επί της οδού 21ης Ιουνίου. Τα εργαστήρια αυτά ήταν ταυτόχρονα και σιδηρουργεία όπως μαρτυρεί η κοινή ονομασία τους «καροποιείο– σιδηρουργείο» αλλά και η συνύπαρξη καροποιών και σιδηρουργών στο ίδιο επαγγελματικό σωματείο (Φαίδων Τηλκερίδης) |  Καροποιείο και σιδηρουργείο «η Θράκη»Εικονιζόμενοι: Φαρφαρατζής Κωνσταντίνος, Αγγελίδης Θεόδωρος, Τσίνογλου Αναστάσιος, Φαρφαρατζής Φίλιππος, Αγγελίδης Γεώργιος, Κάλφας Κωνσταντίνος, Κάλφας Στέργιος |
 Φορτοεκφορτωτές με κάροΗ αμοιβή τους ήταν ανάλογη με το φορτίο που μετέφεραν. Τη δεκαετία του 1960 για τη μεταφορά ενός τόνου εισέπρατταν 20 δραχμές. Έτσι ένας φορτοεκφορτωτής που δούλευε όλη μέρα είχε απολαβές πολλαπλάσιες από το ημερομίσθιο ενός βιομηχανικού εργάτη. Η εργασία τους μπορεί να ήταν προσοδοφόρα είχε όμως μεγάλο βαθμό επικινδυνότητας, αφού δεν έλειπαν τα ατυχήματα ή οι σωματικές βλάβες από την έντονη καταπόνηση |  Μεταφορά φαγητούγια ψήσιμο από το στρατόπεδο Καμπάνη στο στρατιωτικό φούρνο (Τσαχουρίδη) (Λάζαρος Σερεμετίδης) |  Το κάρο της δημαρχίαςΤα περίφημα «κάρα της δημαρχίας» που μετέφεραν τα σκουπίδια αποσύρθηκαν στις αρχές της δεκαετίας του 1960 και τη θέση τους πήραν απορριμματοφόρα οχήματα. (Κώστας Στεφανίδης) |
 Μεταφορά με αλογόκαροΠίσω το στρατόπεδο Καμπάνη (Παναγιώτης Καραγιαννίδης) |  Στο δρόμο για το Μεταλλικό(Παναγιώτης Καραγιαννίδης) |  Δεκ. 1930 Περιοχή Πολυκάστρου(Σύλλογος Ανατολικορωμυλιτών Πολυκάστρου) |
 Μεγάλη Βρύση - Μεταφοράάχυρου με το κάρο (Δημήτρης Νικοπολιτίδης) |  Μεταλλικό 1980Αναπαράσταση αγροτικής ζωής (Χρήστος Κετσετζής) |  Αναπαράσταση κατασκευής κάρου(Σύλλογος Ανατολικορωμυλιωτών Πολυκάστρου) |
ΥΠΟΖΥΓΙΑ
 Πλανόδιος ψαράςμε το άλογό του (Γιώργος Δήμπαλας) |  Μικροί αναβάτεςστο πανηγύρι της Κολχίδας (Λάζαρος Σερεμετίδης) |  Δεκαετία 1930 Μεταφοράγάλακτος με το γαϊδουράκι (Σύλλογος Ανατολικορωμυλιτών Πολυκάστρου) |
|---|---|---|
 1953 Το πεταλουργείοτου Πέτρου Καραμανωλάκη (Χρήστος Παπαδόπουλος) |
 1959 Άνω ΠοταμιάΜικρός αναβάτης σε σαμαρωμένο γάιδαρο (Στέλιος Γαβράς) |  Παιδιά και φορτωμένα υποζύγια(K4 Station) |  Στο ζωοπάζαρο του Κιλκίς(Δήμος Κιλκίς) |
|---|---|---|
 Γαϊδουράκια στα όρια της πόλης(Ντίνος Τριαρίδης) |  Έφιπποι και πεζοί σε γάμο(Τάκης Χατζόπουλος) |  1958 ΚαστανερήΤο πετάλωμα ή καλίγωμα γινόταν περίπου ανά τρίμηνο σε ζώα που είχαν συμπληρώσει το δεύτερο έτος της ηλικίας τους και χρησιμοποιούνταν πλέον εντατικά στις διάφορες εργασίες. Ήταν μια εργασία που απαιτούσε μυϊκή δύναμη, επιδεξιότητα και προσοχή, γιατί πολλές φορές τα ζώα αντιδρούσαν βίαια στον προκαλούμενο πόνο |
 1952 Κούρεμα με χειροκίνητη μηχανήστο πεταλωτήριο του Χρήστου Τσαλουχίδη Οι πεταλωτές αναλάμβαναν το κούρεμα των αλόγων, ημιόνων και όνων που γινόταν συνήθως την άνοιξη, εποχή που τα ζώα αυτά ιδρώνουν περισσότερο. Το κούρεμα γινόταν με χειροκίνητες μηχανές και αργότερα με ηλεκτροκίνητες. (Παρθένα Τσαλουχίδου) |  Δεκ. 1960 Μεταφορά ξυλείαςΠεριοχή «Μοναστηράκι» στα Κρούσσια (Δέσποινα Περτσινίδου) |  Μεταφορά ξυλείας στο Πάικο(Δήμος Γουμένισσας) |