Οι άνθρωποι και τα κτήρια που έχουν διανύσει το μεγαλύτερο μέρος του βίου τους μοιάζουν σε πολλά. Κατ’ αρχήν ο χρόνος ζωής που τους απομένει είναι απροσδιόριστος και, δυστυχώς, περιορισμένος. Το 1963, χρονιά που γυρίστηκε η ταινία, ο μέσος όρος ανθρώπινης ζωής στη χώρα μας περιοριζόταν στα 72 έτη ενώ για τις λαϊκές κατοικίες της παραδοσιακής αρχιτεκτονικής, όσες είχαν διασωθεί από τη φθοροποιό δύναμη του χρόνου, η διάρκεια ζωής τους δεν προβλεπόταν να παραταθεί για πολύ. (Στα αρχοντικά, που τα δομικά υλικά ήταν ποιοτικά καλύτερα και πιο ανθεκτικά, ο χρόνος ζωής ήταν μεγαλύτερος των 200 ετών ενώ στα σύγχρονα οικοδομήματα που είχαν το οπλισμένο σκυρόδεμα ως βασικό υλικό κατασκευής του φέροντος οργανισμού ο χρόνος ζωής ήταν και παραμένει άγνωστος). Δεύτερο κοινό στοιχείο των ηλικιακά μεγάλων ανθρώπων και κτηρίων είναι η μνήμη. Οι ηλικιωμένοι άνθρωποι ζουν με τις μνήμες του παρελθόντος και τα παλιά κτήρια, κυρίως τα αξιόλογης αισθητικής αξίας ή ιστορικής σημασίας, εγγράφονται στη συλλογική μνήμη και ζουν σε αυτήν. Τρίτο κοινό στοιχείο είναι η εμπειρία. Ο συσσωρευμένος πλούτος εμπειριών αποτελεί γνώμονα για τον τρόπο ζωής των ανθρώπων προχωρημένης ηλικίας. Αντίστοιχα η διαχρονική εμπειρία στις κατασκευαστικές τεχνικές που είχαν αποκτήσει ο μάστορας και τα μέλη των οικοδομικών συντεχνιών, των εσναφιών, αποτελούσε το βασικό στοιχείο στην κατασκευή της παραδοσιακής κατοικίας.

      Ο πρωταγωνιστής της κωμικής ταινίας του Ορέστη Λάσκου «Μικροί και μεγάλοι εν δράσει» Αντώνης Ζορμπάς (Λάμπρος Κωνσταντάρας), πολιτικός μηχανικός στο επάγγελμα, διέθετε τυπολογικά και μορφολογικά γνωρίσματα που παρέπεμπαν στην παραδοσιακή αρχιτεκτονική. Είχε σχετικά προχωρημένη ηλικία, ήταν ψηλός σαν τις ξύλινες κολώνες, τα ντριρέκια, που λειτουργούσαν σαν κάθετα στηρίγματα μεταξύ των ορόφων και η κοιλιακή του χώρα προεξείχε σαν τα σαχνισιά, που προεξείχαν από την όψη της οικοδομής. Ο Αντώνης, όπως έλεγε, από τότε που έμεινε χήρος και μόνος του ξεχνιόταν με τη δουλειά και όταν ερχόταν η Κυριακή τον έπιανε μελαγχολία.

     Ο συνεταίρος του Φαίδων Καραντουλμπάνης (Βασίλης Αυλωνίτης) με τα μεγάλα μάγουλα και το πλατύ κούτελο, που παρέπεμπε στις πλατυμέτωπες κατοικίες με χαγιάτι, σε αντίθεση με τον σοβαρό και μετρημένο Αντώνη ήταν ένας γνήσιος Ζορμπάς. Καμάκωνε τις πιτσιρίκες και στις παρατηρήσεις του συνεταίρου για τα καμώματα που δεν ταίριαζαν στην ηλικία του έκανε λογοπαίγνια με το «μεσόκοπος – μεσοτοιχία»:

      - Σα δε ντρέπεσαι να νταραβερίζεσαι με κοριτσόπουλα γέρος άνθρωπος.

      - Ε όχι και γέρος, όχι και γέρος, μεσόκοπος, δηλαδή, όπως λέμε μεσοτοιχία.

     Στο τεχνικό γραφείο αυτών των δύο, διακοσμημένο με εικόνες πολυκατοικιών που ήταν καδραρισμένες στους τοίχους, δούλευαν ο Παύλος (Βαγγέλης Σειληνός) και η Αλίκη (Ελένη Ανουσάκη). Από τα πλάνα της ταινίας, εκτός από μια σκηνή όπου ο Αντώνης δουλεύει σε ένα γραφείο με κάτι σχέδια τυλιγμένα σε ρολό και ο Παύλος να ξαποσταίνει σε ένα σχεδιαστήριο, δύσκολα συμπεραίνει κανείς ότι πρόκειται για τεχνικό γραφείο. Αντιθέτως θα μπορούσε να υποθέσει βάσιμα ότι πρόκειται για χοροδιδασκαλείο αφού ο Παύλος και η Αλίκη μαθαίνουν στο Φαίδωνα να χορεύει μπόσα – νόβα, ενώ διάφοροι άσχετοι τύποι που εμφανίστηκαν από το πουθενά συμπληρώνουν το χορευτικό σκηνικό. Ο Αντώνης ακούγοντας τους ήχους της βραζιλιάνικης μουσικής και βλέποντας το απίστευτο θέαμα των κουνάμενων και σεινάμενων συνεργατών του, σταυροκοπιέται και επιτιμά τον νεαρό υπάλληλό του:

      - Συγχαρητήρια Παύλο το έκανες το γραφείο νάιτ κλαμπ και σε είχα και σε εκτίμηση.

    Ο Αντώνης διατηρούσε ερωτικό δεσμό με τη Μαριάννα Παπασταύρου (Μαίρη Αρώνη), μια ώριμη χήρα με προσεγμένη εμφάνιση, σαν τις προσεγμένες από άποψη εμφάνισης παραδοσιακές κατοικίες, που ήταν διακοσμημένες στις εξωτερικές και εσωτερικές επιφάνειες με πλούτο χρωμάτων και σχημάτων. Όταν ο Αντώνης χτυπάει το πόδι του σε ένα τροχαίο ατύχημα η Μαριάνα πηγαίνει ως δήθεν κινησιοθεραπεύτρια για να του κάνει μασάζ και από τον διάλογο με την κόρη του Ελίνα (Βιβέτα Τσιούνη) μαθαίνουμε πώς γνωρίστηκε το ζευγάρι:

     - Ο μπαμπάς σας είναι δεμένος με το γλυκύτερο όνειρο της ζωής μου. Ένα γελαστό και όμορφο σπιτικό. Έχω μερικές οικονομίες και σκέφτομαι να τις εμπιστευτώ στο μπαμπά σας για να μου φτιάξει μια βίλα.

     - Κάνατε την καλύτερη επιλογή. Ο μπαμπάς μου είναι σπουδαίος.

    - Αυτό το ξέρω αφού τον βλέπω κάθε μέρα. Απέναντι μου χτίζεται μια πολυκατοικία και βλέπω κάθε μέρα την ταμπέλα του: Αντώνιος Ζορμπάς πολιτικός μηχανικός

     Ο Αντώνης και η Μαριάννα αποφεύγουν να συζητήσουν με τα παιδιά τους, το ενδεχόμενο του γάμου τους και προστατεύουν το μυστικό τους με τον ίδιο τρόπο που οι ψηλοί μανδρότοιχοι προστάτευαν την ιδιωτική ζωή των ενοίκων της παραδοσιακής κατοικίας. Όταν τα παιδιά έρχονται από το εξωτερικό όπου σπουδάζουν, η Ελίνα στο Παρίσι και ο Γιώργος (Γιώργος Πάντζας) στο Λονδίνο, και τους ανακοινώνουν ότι έχουν δεσμό και σχεδιάζουν να παντρευτούν τα πράγματα περιπλέκονται. Έτσι, η σχέση του Αντώνη και της Μαριάνας κινδυνεύει να εξαφανιστεί από την εισβολή των τέκνων τους, όπως εξαφανίστηκε η παραδοσιακή αρχιτεκτονική από την εισβολή της αρχιτεκτονικής του «κλασικισμού», του «εκλεκτικισμού» και του «μοντέρνου» κινήματος. Όμως, η ερωτική σχέση των παιδιών δεν εδράζεται σε γερά θεμέλια, θυμίζοντας μάλιστα τη σχετικά αβαθή θεμελίωση της παραδοσιακής κατοικίας, που την αποτελούσαν μια σειρά πέτρες χωρίς συνδετικό κονίαμα, οι ξερολιθιές. Η λύση δίνεται όταν η Ελίνα τα φτιάχνει με τον Παύλο και ο Γιώργος με την Αλίκη. Με τη βοήθεια Φαίδωνα αποκαλύπτεται η νέα κατάσταση και η ταινία τελειώνει όπως πάντα με happy end καθώς ζουν οι γονείς καλά και τα παιδιά καλύτερα.