Έρως ανίκατε μάχαν,
μεταμορφώσας την μηχανικόν Λίλαν εις σούργελον
και καταστήσας τον υπομηχανικόν Αλέκον χάχαν.
Έρως ος εις τεχνικήν εταιρείαν με αντρολίβαδον ομοιάζουσαν
ως κεραυνός εν αιθρία πίπτεις
εν μαλακαίς παρειαίς νεάνιδος
άρτι αφιχθείσης εξ Αλβιόνος, εννυχεύεις
και ουδέ μηχανικών ουδέ ναυάρχων
αλώβητος των βελών σου ουδείς.
Συ του υπομηχανικού φρένας παρασπάς
εις σεμινάρια του Πολυτεχνείου τον πέμπεις
ίνα δια της κλίμακος της γνώσεως
προς συνάντησιν της μηχανικού ανέλθει.
Ούτη όμως η δύσμοιρος δι’ ελεβατορίου
ταχέως εις τον πάτον κατέρχεται
τας της εξαδέλφης Αθηνάς συμβουλάς
στρεβλώς ακολουθήσασα.
Και καταλήγει εις την παννυχίδαν
η ερωτόληπτος δεσποινίς διευθυντής εις ανείπωτον χάλι
με βότκαν μεθύουσα να ανοητολογεί
και ατέχνως να κορδακίζεται χορεύουσα το χάλι-γκάλι.
Οι παραπάνω στίχοι, που παρωδούν το γ’ στάσιμο της «Αντιγόνης»
του Σοφοκλή, αναφέρονται όχι σε τραγωδία αλλά στη γνωστή κωμωδία «Δεσποινίς διευθυντής», θέμα της οποίας είναι ο έρωτας
δυο μηχανικών ή ακριβέστερα μιας μηχανικού και ενός
υπομηχανικού.
Εκείνη, η Λίλα Βασιλείου (Τζένη Καρέζη), πολιτικός μηχανικός με
λαμπρές σπουδές στην Αγγλία. Εκείνος, ο Αλέκος Σαμιωτάκης (Αλέκος
Αλεξανδράκης), υπομηχανικός απόφοιτος του «Μικρού Πολυτεχνείου»
όπως ονομαζόταν τότε η Ανώτερη Σχολή Υπομηχανικών.
Εκείνη, σοβαρή και απρόσιτη, κερδίζει την εκτίμηση και τον
θαυμασμό όλων, από τον κύριο καθηγητή τη θέση του οποίου
καταλαμβάνει ως διευθύντρια της τεχνικής εταιρείας μέχρι τον
αριστερών φρονημάτων κλητήρα που θεωρεί ότι για να είναι τόσο
καλή στη δουλειά της σίγουρα θα είχε σπουδάσει στη Ρωσία, γιατί
«εκεί γίνονται τα θαύματα». Εκείνος, σαχλαμαράκιας και προσηνής
υπέρ το δέον, κερδίζει το θαυμασμό των σχεδιαστριών της τεχνικής
εταιρείας, οι οποίες κάθε φορά που τον βλέπουν συμπεριφέρονται
σαν τις φοράδες σε περίοδο αναπαραγωγής που για να
προσελκύσουν τον επιβήτορα σηκώνουν την ουρά τους.
Εκείνη άριστη γνώστρια των τεχνικών ζητημάτων αλλά σκράπας
στα ερωτικά ζητήματα. Εκείνος με περιορισμένες, λόγω σπουδών,
τεχνικές γνώσεις αλλά καθηγητής στον έρωτα αλλάζει τις ερωμένες
σαν τα πουκάμισα που του σιδερώνει η μάνα του (Ελένη Ζαφειρίου),
εκπληρώνοντας το παραδοσιακό μοτίβο που θέλει τον άντρα πριν το
γάμο πολύπειρο εραστή και τη γυναίκα να διαφυλάσσει ως κόρη
οφθαλμού την «τιμή» της.
Μοιάζουν εν ολίγοις οι δυο τους με δυο οικόπεδα εκ των οποίων
το ένα έχει απαιτούμενο πρόσωπο επί της ρυμοτομίας αλλά όχι το
αναγκαίο εμβαδόν και το άλλο διαθέτει το εμβαδόν αλλά δεν έχει το
κατάλληλο πρόσωπο. Ως εκ τούτου, με βάση τους ισχύοντες όρους
δόμησης, τα δυο οικόπεδα θεωρούνται ως μη άρτια και μη
οικοδομήσιμα. Για να καταστούν άρτια και οικοδομήσιμα
εκπληρώνοντας τις κείμενες πολεοδομικές διατάξεις, πρέπει να
αποκτήσουν αυτό που τους λείπει. Έτσι η Λίλα που διαθέτει πρόσωπο,
ωραίο μεν αλλά αυστηρό, αφού αποτυγχάνει να προσεγγίσει τον
κύριο Σαμιωτάκη μέσω της δουλειάς -ρωτώντας τον αν «το κύριο
κτίσμα προχώρησε αρκετά» ή καλώντας τον να του δείξει «τα σχέδια
για τις δυο πτέρυγες που ενεκρίθησαν από το υπουργείον»-
επικαλείται τη βοήθεια της εξαδέλφης Αθηνάς (Λίλη Παπαγιάννη).
Εκείνη βεβαίως γνωρίζει ότι δεν αρκεί το «συν Αθηνά και χείρα κίνει»
και την προτρέπει να κινήσει αυτό που κινούν οι γυναίκες για να
κινήσουν το ενδιαφέρον των αρσενικών. Οι άγαρμπες χορευτικές
κινήσεις της τη συνδρομή του οινοπνεύματος οδηγούν στην απώλεια
του θετικού πνεύματος που τη διέκρινε μέχρι προ ολίγων ημερών
όταν επέπληττε τον υπομηχανικό λέγοντας: «Η επιστήμη μας είναι
θετική και θέλουμε και ανθρώπους θετικούς». «Σωστά θα
συμμορφωθώ» απαντούσε ο ερωτοχτυπημένος υπομηχανικός και
προς γνώσιν και συμμόρφωσιν επέλεξε να ριχτεί με τα μούτρα στη
γνώση. Εγκατέλειψε το ξανθό σαχλοκούδουνο τη Βίκυ (Νίτσα
Μαρούδα) και όπως έλεγε η μητέρα του «έχει πέσει στο διάβασμα με
τα μούτρα. Όλα τα βιβλία ξένα είναι. Τώρα τα πήρε». Το μόνο που
μπορούσε να τον αποσπάσει από το διάβασμα για να είναι
προετοιμασμένος για τα σεμινάρια του Πολυτεχνείου ήταν ένα
τηλεφώνημα. Εκείνο το «γυρίσατεεε;» όμως που άκουγε στην άλλη
γραμμή του τηλεφώνου δεν ήταν αυτό που περίμενε.
Αλλά όπως στην πολεοδομία έτσι και στον έρωτα δεν υπάρχουν
αδιέξοδα. Εφόσον τα μη άρτια και οικοδομήσιμα οικόπεδα δε
μπορούν να τακτοποιηθούν γίνεται πράξη τακτοποίησης και
αναλογισμού. Μπορεί να γίνει μεταβολή κατά τη θέση, το σχήμα και
το εμβαδόν, μπορεί να γίνει προσκύρωση τμήματος του ενός στο
άλλο, μπορεί να γίνει συνένωση. Η συνένωση ήταν η καλύτερη λύση
στην περίπτωση των δυο μηχανικών και αν και προφανής προκάλεσε
την απορία του αφελούς πατέρα της Λίλας (Διονύσης
Παπαγιαννόπουλος) που όταν τους αντίκρισε τον ένα στην αγκαλιά του άλλου αναρωτήθηκε αφελώς: «Εσείς τώρα γιατί πιανόσαστε;»